بلاگ

کووید ۱۹ و بازار دارائی ها

در این گزارش سعی داریم تا تاثیرات بیماری کووید 19 را بر بازار دارائی ها در سطح جهانی مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم. امروزه دولت‌ها، سازمان‌های غیرتجاری، بنگاه‌های تجاری و اشخاص حقیقی همگی از جمله بازیگران بازار دارایی در سراسر دنیا به شمار می‌آیند. همه این بازیگران از طریق نقش‌آفرینی، معامله و تبادل در بازار می‌کوشند تا ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند و سبد دارایی‌های‌شان را بهینه سازند. بازار بورس، بازار طلا، بازار ارزهای خارجی، بازار کالا و بازار ملک از جمله زیربخش‌های اصلی بازار دارایی در سطح جهان هستند و بازیگران این بازار تلاش می‌کنند تا با مدیریت سرمایه خود میان این طبقات دارایی، ارزش بالاتری خلق کنند. بازارها به لحاظ ماهیت ذاتی خود، وابسته به اخبار و رخدادها هستند و شیوع کروناویروس جدید یکی از مهم‌ترین سرخط‌های خبری روزِ دنیاست که بازار انواع دارایی‌ها را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است. کروناویروس جدید نه تنها یک تهدید زیستی خطرناک است، بلکه تهدیدی برای دارایی بازیگران بازارهای مختلف به شمار می‌آید و از زمان شیوع ضربات سهمگینی به فعالان بازارهای مختلف وارد آورده است. این گزارش کوتاه با نگاهی بر دامنه تاثیر کروناویروس جدید بر بازارها در نقاط مختلف دنیا، می‌کوشد چشم‌اندازی از وضعیت آتی بازارها در طبقات مختلف دارایی ارائه کند.

سازوکار بازار: تفسیر بازارها از خبر شیوع کووید 19 چگونه بوده است؟

گردش اطلاعات در بازار انواع دارایی‌ها یک اصل بنیادین و زیربنایی در سازوکار بازار است. عرضه و تقاضا برای یک دارایی خاص یا قیمت‌گذاری برای آن به واسطه گردش اطلاعات و برداشت‌های و تفسیرهای متفاوت هریک از بازیگران از دامنه و سمت‌وسوی تاثیرگذاری اطلاعات اکتسابی صورت می‌پذیرد. به همین دلیل است که در بازار معامله رخ می‌دهد: افزایش قیمت انرژی ممکن است متقاضیان سهام یک شرکت فعال در زمینه تامین انرژی را ترغیب به پیشنهاد قیمت‌های بالاتر برای در اختیار گرفتن تعداد بیشتری از سهام آن شرکت کند. در سمت مقابل، دارندگان سهام همان شرکت ممکن است برداشت متفاوتی نسبت به این افزایش قیمت داشته باشند یا موقعیت جذاب‌تری را در صنعت و شرکت دیگری شناسایی کرده باشند و حاضر به فروش سهام خود در آن قیمت پیشنهادی شوند تا بتوانند مطلوبیت خود را در معامله دیگری جست‌وجو کنند. این سازوکار برای انواع طبقات دارایی و در سطوح قیمتی مختلف رخ می‌دهد و بازار به واسطه همین سازوکار در پویایی و گردش دائمی به سر می‌برد.

خبر شیوع ویروس کووید 19 و تاثیر آن در بازار انواع دارایی‌ها را نیز باید در همین چارچوب مورد توجه قرار داد. بازارها در ابتدای خبر شیوع ویروس کووید 19 به ارزیابی تاثیر این خبر بر اقتصاد چین و توانایی دولت چین در کنترل این بیماری پرداختند و واکنش اولیه بازارها نسبت به کروناویروس جدید عمدتاً متاثر از میزانی از عدم قطعیت بود که در اثر کاهش موردانتظار در تولید ناخالص چین پدید می‌آمد. این واکنش‌ها اگرچه دربرگیرنده تبعات منفی کووید 19 بر اقتصاد جهانی و در نتیجه تاثیرپذیرفتن بازارهای مالی در سراسر دنیا بود، اما فرصت‌ها و افق‌های جذابی با توجه به درگیر شدن یکی از دو اقتصاد اول دنیا و موازنه جایگاه توسط سایر قدرت‌های اقتصادی را هم شامل می‌شد. با گسترش دامنه ابتلا به ویروس کووید19 در ایران، ایتالیا و کره‌جنوبی و مشاهده نمونه‌هایی از مبتلایان به این بیماری در دیگر کشورها، واکنش بازارها سمت و سوی تازه‌ای یافت و برداشت‌ها از دامنه تاثیرگذاری این بیماری بر اقتصاد جهانی شکل تازه‌ای به خود گرفت که دیگر الزاماً مبتنی بر نفس‌گیر شدن چین و موازنه قدرت میان دیگر کشورها نیست. به نظر می‌رسد گسترش این بیماری در ایتالیا که یکی از کشورهای صنعتی به شمار می‌آید، از محرک‌های اصلی شکل‌گیری واکنش‌های جدید در بازار انواع دارایی‌ها باشد. با این وجود، موج واکنش‌ها نسبت به کروناویروس جدید در این مرحله متوقف نخواهد شد و با افزوده‌شدن ایالات‌متحده (و یا دیگر کشورهای عضو گروه هفت) به جمع کشورهای درگیر با کووید 19، بازیگران بازارها رفتار متفاوتی را در پیش خواهند گرفت. فهم این تغییر و تحولات تنها با در نظر گرفتن رفتار بازیگران بازارهای مختلف امکان‌پذیر است. حرکت بازارها حاصل برداشت‌های ذهنی متفاوت هر یک از بازیگران و رفتار آنها بر اساس برداشت‌های ذهنی و تجربه‌های اندوخته‌شده‌شان است.

حافظه تاریخی بازار: مقایسه کووید 19 و سارس

ویروس سارس که در سال 2003 به خطری همه‌گیر برای سلامتی انسان مبدل شد، یکی از تهدیدات زیستی اثرگذار بر حرکت بازارهای مالی در هزاره جدید میلادی است. شیوع این ویروس تا ماه مارس 2003 تاثیر چندانی بر بازارهای مالی از جمله سهام و کالا نداشت. صنایعی که در جریان شیوع سارس بیشترین آسیب را از ناحیه بازارهای مالی متحمل شدند، گردشگری و سرگرمی بودند. سهام شرکت‌های هواپیمایی افت شدیدی را متحمل شد و صنعت خرده‌فروشی نیز از جمله صنایعی بود که با همه‌گیری سارس از سوی بازارهای مالی با عدم اقبال مواجه شد. در این میان، صنعت داروسازی تنها صنعتی بود که در جریان شیوع بیماری سارس با ثبت بازده 11 درصدی به یک صنعت موفق مبدل گشت. با وجود نوسانات شدید بازار در انواع طبقات دارایی، سارس بیماری کنترل‌شده‌ای به حساب می‌آمد و یکی از نمونه اقدامات موفق دولت چین در مبارزه با بیماری‌های واگیردار به شمار می‌رود. بازه زمانی شیوع تا کنترل بیماری سارس، بازه بلندمدتی نبود و به علاوه نباید از یاد برد که شرایط حال حاضر چین با شرایط این کشور در سال 2003 بسیار متفاوت است و همین مسئله سبب شکل‌گیری تکانه‌های کاملاً متفاوتی در بازارهای مالی خواهد شد. چین در سال 2003 سهمی در حدود 4 درصد از تولید ناخالص جهان را به خود اختصاص می‌داد و 5 درصد از تبادلات جهانی توسط چین صورت می‌پذیرفت. این در حالی‌ست که در پایان سال 2019 میلادی، چین 17 درصد از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده است و 40 درصد از تبادلات جهانی در این کشور و توسط این کشور به انجام می‌رسد. در نتیجه، حتی اگر تبعات اقتصادی کووید 19 را فقط به داخل مرزهای چین محدود کنیم، تکانه‌های ناشی از شیوع و همه‌گیری این ویروس نه تنها چین، بلکه تمام دنیا و بازار همه گونه‌های دارایی را به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد. این در حالی‌ست که نگاهی به فهرست کشورهای درگیر با کروناویروس جدید، فرض مبنی بر محدود ماندن تبعات اقتصادی این ویروس در داخل مرزهای چین را قویاً رد می‌کند و افزایش سهم چین در اقتصاد جهانی را با پیچیدگی‌های حاصل از شیوع این ویروس در سطح جهانی پیوند می‌زند. افزایش سهم چین در اقتصاد جهانی تنها عاملی نیست که مقایسه میان تاثیر سارس و کووید 19 را دشوار می‌سازد. کندی نرخ رشد اقتصادی دنیا و باقی ماندن نرخ رشد در حدود 3 درصد برای سه سال متوالی موید این نکته است که اقتصاد جهانی مستعد پذیرایی از بحران‌های جدید است و بازار دارایی‌ها به عنوان دماسنج وضعیت اقتصادی، محتمل‌ترین بستر برای نمایان ساختن زمینه‌های وقوع بحران به شمار می‌آید. از سوی دیگر، بخش مهمی از صنایع سنگین نظیر معدن و فولاد نیز شرایط امیدبخشی را در ماه‌های گذشته نداشته‌اند و با بحران‌های متعدد دست و پنجه نرم‌کرده‌اند.

برهم‌کنش و درهم‌تنیدگی این 4 مولفه باعث می‌شود رجوع به حافظه تاریخی بازار برای مقایسه میان دامنه تاثیرگذاری کروناویروس جدید و سارس غیردقیق باشد.

دست نامرئی بازار: بازارها چگونه از شیوع جهانی کووید 19 تاثیر پذیرفته‌اند؟

در میان انواع گونه‌های دارایی، معمولاً بازار بورس اوراق بهادار از دیگر بازارها شناخته‌شده‌تر است و واکنش‌های سریع‌تری نسبت به اخبار و اطلاعات منتشره دارد. نگاهی به شاخص بازار اوراق بهادار شانگهای و روند تغییر و تحولات آن از زمان شناسایی ویروس کووید 19 این گزاره را تقویت می‌کند.

شاخص بورس شانگهای پس از مشاهده اولین مورد ابتلا به ویروس کووید 19 واکنش چندان محسوسی از خود نشان نمی‌دهد و به روند صعودی خود ادامه می‌دهد. این روند صعودی تا افزایش اخبار پیرامون مبتلایان به کروناویروس جدید و نزدیک شدن به تعطیلات سال نوی چینی تداوم می‌یابد و پس از آن، هم به دلیل فرارسیدن موعد تعطیلات سال نوی چینی و هم به واسطه تجمیع اخبار منفی ناشی از افزایش تعداد مبتلایان به کووید 19 و تعطیل شدن یا نیمه‌تعطیل شدن بسیاری از شرکت‌ها و کسب‌وکارهای متاثر از این بیماری با سقوط مواجه می‌شود. همانگونه که در تصویر شماره 2 مشخص است، افت شاخص بورس شانگهای سبب افت شاخص جهانی MSCI می‌شود. شاخص MSCI یک شاخص جهانی مرکب از میانگین وزنی ارزش بازار 1644 شرکت بزرگ و بین‌المللی است که توسط موسسه‌ای با همین نام منتشر می‌شود و یکی از شاخص‌های مهم بین‌المللی در حوزه اوراق بهادار و سهام به شمار می‌آید. همان‌گونه که در بخش‌های پیشین اشاره شد، برداشت سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران جهانی از تاثیر کووید 19 در ابتدا همراستا با حافظه تاریخی بازار نسبت به ویروس سارس بود. به همین دلیل، افت شاخص MSCI در موج اول به دلیل ارزیابی از تاثیرگذاری محدود کروناویروس جدید، کمتر از افت شاخص بورس شانگهای است. با شیوع جهانی کووید 19 و پدیدآمدن موج دوم اخبار، افت شاخص جهانی MSCI به مراتب بیش از شاخص بورس اوراق بهادار شانگهای است و انتظارات بازیگران جهانی از پیامدهای منفی شیوع جهانی کووید 19 را به تصویر می‌کشد. افق نامطلوبی که در بازار سهام و اوراق بهادار وجود دارد، ضربات سهمگینی را به شرکت‌های بزرگ و صاحبان سهام وارد آورده است، به‌نحوی‌که مجموع ضرر بیل گیتس، جف بزوس و برنارد آرنات که بخش قابل توجهی از سهام سه شرکت مایکروسافت، آمازون و لوئی‌ویتون را در اختیار دارند، پس از اعلام خبر شیوع جهانی کووید 19 به 30 میلیارد دلار رسیده است. میزان افت شاخص S&P 500 پس از انتشار خبر شیوع جهانی کروناویروس جدید از سال 2008 میلادی (زمان وقوع بحران اقتصادی جهانی) بی‌سابقه بوده است. جدول شماره 1 نمایانگر وضعیت شاخص شش بورس مهم دنیا برای هفته آخر فوریه است.

البته پیامدهای شیوع جهانی کووید 19 تنها به اوراق بهادار محدود نمی‌شود. بازار جهانی کالا (نفت، فولاد، مس، محصولات کشاورزی، نهاده‌های دامی و …) نیز دستخوش تهدید شیوع جهانی این ویروس قرار گرفته‌اند. نگاهی به شاخص جهانی کالا S&P در تصویر شماره 3 نشان می‌دهد بازار کالا نیز تقریباً هم‌زمان با بازار اوراق بهادار نسبت به این تهدید زیستی جدید واکنش نشان داده است و این واکنش در قالب کاهش شاخص جهانی نمایان شده است.

افزایش سطح موجودی انبارها، کاهش نقدینگی آزاد شرکت‌های فعال در بازار کالا، و چشم‌انداز تعطیلی تعداد بیشتری از کارخانه‌ها و پروژه‌ها در نقاط مختلف دنیا به دلیل گسترش تعداد مبتلایان از جمله محرکه‌هایی هستند که سبب افت شاخص جهانی کالا شده‌اند. از زمان انتشار خبر شیوع جهانی کووید 19 سطح ذخایر انبارهای جهانی مس بر اساس گزارش موسسه متال‌بولتن با رشد 8/35 درصدی مواجه شده است و این امر افت قیمت جهانی مس را به دنبال خواهد داشت. نظیر همین رخداد در بازار جهانی روی هم صادق است و ذخیره انبارهای روی در سطح جهان رشد 57 درصدی را تجربه کرده است و به رقم 291 هزار تن رسیده است که بالاترین سطح در طی 6 ماه گذشته میلادی است و هرگونه پتانسیل رشد قیمت را منتفی می‌کند. در میان فلزات اصلی تنها آلومینیوم است که با افزایش در سطح ذخیره انبارها مواجه نیست، هرچند برآوردهای بین‌المللی نشان می‌دهد بازار جهانی در سال 2020 با مازاد عرضه آلومینیوم روبه‌رو است و این فلز ارزشمند احتمالاً با افت قیمت جهانی مواجه خواهد بود. از آنجایی‌که چین خود یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان فلزات اساسی به شمار می‌آید، رکود بازارهای کالایی می‌تواند در عمل اقتصاد این کشور را بیش از پیش تحت فشار بگذارد و پیامدهای منفی ناشی از گسترش کووید 19 را هم در اقتصاد چین و هم در اقتصاد جهانی تشدید کند.

در دیگر دارایی‌ها چه روندی حاکم است؟

طلا، اوراق قرضه، ارز و ملک چهار طبقه بااهمیت از دیگر انواع دارایی هستند که توجه به آنها برای ارزیابی کامل سمت‌وسوی بازار دارایی‌ها لازم و ضروری است. در این بازارها روندهای ذیل حاکم است:

طلا: در شرایط بحرانی مانند شیوع جهانی ویروس کووید 19، سرمایه‌گذاران نسبت به فروش دارایی‌هایی نظیر سهام و اوراق بهادار اقدام می‌کنند و در مقابل رو به سوی خرید دارایی‌های دارای ارزش ذاتی مانند طلا می‌آورند. رصد تحرکات بازارهای جهانی که در تصویر شماره 4 نیز به نمایش درآمده است، موید این رویکرد در میان سرمایه‌گذاران است.

اوراق قرضه: اوراق قرضه نیز به مانند طلا نقش دارایی جایگزین را در سبد بسیاری از سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند. از هنگام اعلام هشدارهای جهانی نسبت به کروناویروس جدید، تقاضا برای خرید اوراق قرضه ایالات‌متحده امریکا در بازارهای جهانی رو به افزایش است و این تقاضا، قیمت اوراق قرضه را افزایش و بازده مورد انتظار از آن را تا 08/1 درصد کاهش داده است. البته، این کاهش از انتظارات آتی سرمایه‌گذاران نسبت به کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو نیز نشأت می‌گیرد. با این‌حال، اوراق قرضه به دلیل داشتن پشتوانه‌های قوی دولتی همواره یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاران و بازیگران بازارها به منظور پوشش ریسک بوده است.

ارزهای خارجی: تغییر و تحولات نرخ برابری ارز در کشورهای مختلف را نمی‌توان تنها با اتکا به شیوع یک ویروس مورد ارزیابی قرار داد. اگرچه کشورهای درگیر با کووید 19 با افت ارزش پول ملی خود در برابر ارزهای خارجی مواجه می‌شوند، اما ممکن است عوامل دیگری منجر به تغییر نرخ‌های برابری ارز شوند که تغییرات نرخ دلار در ایران به سبب تحریم‌های یک‌جانبه و قطع ارتباطات بانکی بین‌المللی یک نمونه از آن است.

ملک: وضعیت بازار ملک به طور مستقیم از میزان سرمایه‌گذاری در ساخت‌وساز تاثیر می‌پذیرد. اخبار رسمی حاکی از تعطیلی بیش از 50 پروژه انبوه مسکن‌سازی در نقاط مختلف چین است و این مسئله، شاخص مناسبی به منظور تخمین رکود برای یک دوره حداقل کوتاه‌مدت در بازار چین است. در دیگر نقاط دنیا، ملک تابع ویژگی‌ها و شرایط خاص بازار است و نمی‌توان یک برآورد کلی از بازار ملک و مسکن در تمام دنیا داشت. آنچه مشخص به‌نظر می‌رسد این است که کاهش سطح فعالیت‌های اقتصادی در کشورهای درگیر با ویروس کووید 19 به طور طبیعی منجر به توقف پروژه‌های ساختمانی می‌شود و از سوی دیگر، قدرت خرید متقاضیان ملک و مسکن را کاهش می‌دهد.

بازیگران بازار: شرکت‌های مدیریت دارایی چگونه در برابر کووید 19 واکنش نشان داده‌اند؟

با اعلام هشدار سازمان بهداشت جهانی نسبت به شیوع کروناویروس جدید، شرکت‌های فعال در حوزه مدیریت دارایی شامل بانک‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های تامین مالی، تحلیل‌گران اوراق بهادار و صندوق‌های مدیریت ثروت با کاهش شدید قیمت سهام خود مواجه شده‌اند. برای نمونه، در طی آخرین هفته ماه فوریه، ارزش سهام شرکت‌های بلک‌راک و اینوسکو تا 18 درصد، استانداردلایف15 درصد و فرانکلین ریسورسز 14 درصد ریزش داشته‌اند. شرکت مریل‌لینچ نیز در تازه‌ترین برآوردهایش از کاهش 5/3 درصدی سود خود خبر داده است.

فعالان این صنعت به دلیل پویایی شبانه‌روزی بازارهای مالی دفاتر متعددی در سراسر دنیا دارند و شیوع کووید 19 آنها را مجبور به وضع محدودیت‌های سخت‌گیرانه عملیاتی کرده است. شرکت‌هایی مانند ونوگارد، فیدلیتی، جانوس‌هندرسون،کلمبیا تردنیدل و شرودر هرگونه سفر و جلسات کاری میان تحلیل‌گران دفاتر بین‌المللی خود را ممنوع اعلام کرده‌اند و دو شرکت یوریزُن و جنرالی نیز جلسات کاری با سرمایه‌گذاران را به حالت تعلیق درآورده‌اند. شرکت فرانسوی آموندی نیز فعالیت در تمام دفاتر خود را به قالب دورکاری تغییر داده است. به نظر می‌رسد مجموعه این واکنش‌ها از سوی بازیگران بازار دارایی‌ها می‌تواند نشان‌دهنده انتظارات خبرگان و تحلیل‌گران بازار برای رکود نسبی بازار دارایی‌های مختلف در سال 2020 باشد.

جمع‌بندی

با توجه به اطلاعات ارائه‌شده در بخش‌های پیشین، در جمع‌بندی به پاسخ پیرامون سه پرسش کلیدی می‌پردازیم:

• با شیوع جهانی کووید 19 چه چشم‌اندازی برای بازار دارایی‌ها در سطح جهان قابل تصور است؟
• سرمایه‌گذاران و بازیگران بازار دارایی‌ها چگونه می‌توانند سبد دارایی‌های خود را بهینه کنند؟
• آیا بازار دارایی‌ها در ایران از این تغییر و تحولات تاثیر می‌پذیرد؟

دریای طوفانی

اگرچه تحلیل‌گران بین‌المللی در ابتدای انتشار اخبار مبنی بر شیوع کروناویروس جدید، تهدید آن را در حد بیماری‌هایی نظیر سارس و مرس در نظر می‌گرفتند، اما افزایش سهم چین از اقتصاد جهانی و وابستگی رشد اقتصادی دنیا به اقتصاد چین سبب شد تا نظر تحلیل‌گران در مدت زمان کوتاهی تغییر پیدا کند و بازار دارایی‌های مختلف به سرعت نسبت به این تهدید زیستی که اکنون جنبه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی پیدا کرده است، واکنش نشان دهند. تصویر شماره 5 ارزیابی شرکت بی‌ان‌پی پاریباس را درباره مهم‌ترین دارایی‌های آسیب‌دیده از شیوع جهانی کووید 19 تا پایان ماه فوریه 2020 نشان می‌دهد.

همان‌گونه که در تصویر زیر مشخص است، شرکت‌های فعال در صنعت حمل‌ونقل هوایی در دو ماه گذشته میلادی بیشترین افت قیمت سهام را به دلیل کاهش شدید تقاضا برای سفرهای هوایی فرامرزی تجربه کرده‌اند. صنعت نفت نیز چه در بخش اوراق بهادار (سهام شرکت‌های فعال در نفت و گاز) و چه در خصوص خود نفت به عنوان یک کالاهای قابل مبادله در بازارهای بین‌المللی با افت قابل توجهی روبه‌رو بوده است.

چین یکی از اصلی‌ترین واردکنندگان نفت در دنیاست و تعطیلی صنایع چینی و کاهش سطح تولید در این کشور، افت تقاضا برای نفت را به همراه دارد و این مسئله در صورت عدم واکنش از سوی تولیدکنندگان نفت، سقوط قیمت نفت و کاهش سودآوری نقش‌آفرینان صنعت نفت و گاز را به دنبال داشته است. شاخص MSCI نیز که به روش‌های مختلف هم در سطح جهانی و هم برای مناطق جغرافیایی خاص قابل محاسبه است، یک عملکرد منفی قابل توجه را به جای گذاشته است. از آنجایی‌که این شاخص دربرگیرنده شرکت‌ها و بنگاه‌های تجاری مهم در اقتصاد بین‌الملل است، به نظر می‌رسد اقتصاد جهانی در میان‌مدت از تبعات منفی شیوع کووید 19 رنج خواهد برد و تاثیر این تبعات به شکل بازده منفی در بازارهای مختلف قابل مشاهده است. اگر گونه‌های مختلف دارایی را در اوراق بهادار (سهام)، کالا، طلا، اوراق قرضه و ملک طبقه‌بندی کنیم، می‌توان به گزاره‌های جدول شماره 2 به عنوان جهت‌گیری‌های استراتژیک بازار دارایی در افق پیش‌رو اشاره کرد.

موج‌سواری در دریای طوفانی

سرمایه‌گذاران به منظور حفاظت از ارزش دارایی‌های خود باید به طور مستمر درباره ترکیب بهینه دارایی‌ها و بازده قابل اکتساب از این ترکیب بیاندیشند. این مسئله استثنایی ندارد و مدیریت پرتفوی در دنیای امروز برای همه دولت‌ها، سازمان‌های غیرتجاری، بنگاه‌های تجاری و اشخاص موضوعیت دارد.

با توجه به شیوع جهانی کووید 19 به نظر می‌رسد فاکتورهای سنتی مدیریت پرتفوی باید جای خود را به مدیریت ریسک ناشی از تهدیدات زیستی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی حاصل از شیوع کووید 19 بدهند. شکی نیست که افزایش تعداد مبتلایان به این ویروس سبب وضع پاره‌ای از محدودیت‌ها و بروز موج جدیدی از فرصت‌ها و تهدیدات خواهد شد و برخی صنایع به واسطه شیوع این ویروس با بخت و اقبال بیشتری مواجه خواهند شد. سرمایه‌گذاران در بهینه‌سازی سبد دارایی‌های خود باید این گزاره‌ها را در نظر داشته باشند:

بر این اساس می‌توان صنایع برنده و بازنده در اثر شیوع جهانی کووید 19 را از همدیگر تفکیک نمود:

• صنایعی مانند گردشگری، هتلداری و حمل‌ونقل در میان‌مدت بیشترین آسیب را از شیوع جهانی کووید 19 می‌بینند. در این صنایع فرصت‌ها بیشتر حول ادغام و تملیک و بازسازی ساختاری پدید خواهند آمد.
• صنایعی مانند داروسازی، فناوری‌های ارتباطی و کسب‌وکارهای آنلاین در میان‌مدت با بخت و اقبال بیشتری روبه‌رو خواهند بود و سرمایه‌گذاران می‌توانند در این صنایع بازده مطلوبی کسب کنند.

چشم‌انداز ایران

متغیرهای تاثیرگذار بر اقتصاد ایران شرایط متفاوتی را بر سمت‌وسوی بازارهای مختلف تحمیل می‌کنند. اگرچه بازار سهام در اکثر کشورها به دلیل انتشار اخبار ناشی از شیوع کووید 19 با افت همراه بوده است، اما بازار بورس تهران شرایط متفاوتی دارد. این شرایط ناشی از نسبت اندک شناوری سهام شرکت‌های بورسی، تاثیر افزایش قیمت ارز در قیمت سهام شرکت‌ها و حمایت‌های حقوقی از بازار سهام است. بر همین اساس نمی‌توان برآورد دقیقی از نحوه حرکت بازار سهام ایران بر اساس رخدادهای جهانی داشت.

با توجه به پابرجا بودن بخش مهمی از این متغیرها؛ چه با وجود افزایش تعداد مبتلایان به کووید 19 و چه با توقف روند شیوع کووید 19 در کشور؛ بازار سهام در ایران مسیر خود را ادامه خواهد داد و به نظر می‌رسد با افزایش قیمت تدریجی دلار و نمایان‌شدن تاثیر افزایش قیمت دلار در گزارش‌های ارسالی شرکت‌ها به سازمان بورس، روند بازار دستخوش تغییرات بنیادینی نشود. البته نباید از نظر دور داشت که بازار سهام همواره پس از دوره‌های صعودی با اصلاح مواجه می‌شود و کاهش مقطعی قیمت‌ها و افت شاخص به منظور اصلاح بازار غیرقابل اجتناب است. در نتیجه:

• بازار اوراق بهادار در ایران کمتر از شیوع کووید 19 تاثیر می‌پذیرد و متغیرهای دیگری جهت این بازار را تعیین خواهند کرد.
• بازار دارایی‌ در بخش کالا و طلا در ایران روند همسوتری با تغییر و تحولات جهانی ناشی از شیوع کووید 19 خواهد داشت و افزایش قیمت طلا محتمل خواهد بود. هرچند در بازار کالا به دلیل فعالیت شرکت‌های داخلی در حلقه‌های مختلفی از زنجیره ارزش، نیازمند تفکیک شرکت‌ها و تحلیل یک به یک آنها بر اساس جایگاه آنها در زنجیره ارزش کالا هستیم.
• دو بخش اوراق منتشره توسط دولت و مسکن نیز ماهیتی داخلی دارند و به نظر نمی‌رسد تحت تاثیر تحولات جهانی ناشی از شیوع کروناویروس جدید با تغییرات جدی و بنیادینی مواجه شوند.

به منظور کسب مشاوره برای تحلیل و بررسی بازار دارائی ها در شرایط بحران کرونا و بعد از آن می توانید با مشاوران گروه ریتون در تماس باشید.

مراجع مطالعاتی

Coronavirus and the Stock Market: The Power of Panic, NASDAQ, Feb 2020.

Coronavirus: Is it a Setback for Emerging Markets?, AEGON Asset Management, Feb 2020.

Coronavirus: lessons from SARS for investors, BNP Paribas Asset Management, Feb 2020.

Coronavirus: Stocks rise as central banks pledge support, BBC News, Feb 2020.

Coronavirus: the investment impact in seven charts, Schroders, Feb 2020.

Coronavirus: The potential impact on markets, BMO Global Asset Management, Feb 2020.

Could the coronavirus derail the global recovery?, Schroders, Feb 2020.

Fund groups suffer heavy outflows as coronavirus spreads, Financial Times, Feb 2020.

Goldman Sachs Asset Management added to stocks portfolio as markets tumbled, CNBC, Feb 2020.

Stock market coronavirus drop was painful, but buying opportunities may arise, NYPost, Feb 2020.

Stock market spirals as coronavirus fears persist, CNBC, Feb 2020.

Stocks Rise as Investors Foresee Coronavirus Help, NYTimes, March 2020.

The stock market erased $6 trillion in wealth last week over coronavirus fears, Business Insider, Feb 2020.

The Stock Market Is In Free Fall On Coronavirus Fears. How Much Worse Will It Get?, Forbes, Feb 2020.

There’s a simple reason that gold is falling along with coronavirus-afflicted global stocks, Market Watch, Feb 2020.

• گزارشات اندیشکده اسما پیرامون کرونا